უფლისციხის ნაქალაქარი

მოკლე აღწერა: უფლისციხის შესახებ ცნობები წერილობით წყაროებში პირველად VII საუკუნიდან გვხვდება. საყურადღებოა ვახუშტი ბაგრატიონის ცნობა: ~აშურიანს ზეით არს უფლისციხე, კვერნაკის გამოკიდებულის კლდის გორასა ზედა, მტკურის კიდესა, რომელიც აღაშენა პირველად უფლოს, ძემან ქართლოსისამან და იყო ქალაქი ჩინგისამდე, აწ არს შემუსვრილი. არამედ შენობა უცხო კლდისგან გამოკვეთილი; პალატნი დიდ-დიდნი, ქანდაკებულნი კლდისგანვე; გვირაბი ჩახვრეტილ-ჩაკაფული მტკურამდე, დიდი. დასავლით აქუს ქარაფი მაღალი, დამ ას შინა კუეთილნი ქუაბნი მრავალ-დიდნი, არამედ აწ შეუალ არს. აქა… გამოსული იხილვების სპა-ლაშქარნი შუბოსან-მშვილდოსანნი, ცხენოსანნი, გალაშქრებულნი, ნიშვნენ მისნობად და უწოდებენ უფლისციხეს.~

დამატებითი ინფორმაცია: კლდეში ნაკვეთი ნაქალაქარი
1. გრძელი ნაგებობა
2. დასავლეთის ეკლესია
3. უფლისწულის ეკლესია
4. დიდეზოიანი და ერდოიანი სახლები
5. ორსვეტიანი და ოთხსვეტიანი დარბაზების კომპლესი
6. მთავარი ქუჩის თავში მდებარე ნაგებობა
7. კესონებიანი დარბაზი, ცენტრალური კომპლექსი
8. წითელი ოთახის კომპლექსი
9. ერთსვეტიანი დარბაზი
10. კოხტა და მოხატულოთახიანი სახლი
11. მაღალტახტიანი ოთახის კომპლექსი
12. მაყვლიანი,
 წარმართული ტაძარი
13. მიუვალი ნაგებობა
14. სადა ოთახი
15. ქარაფისპირა სახლი
16. ქუჩისპირა ბაქანი
17. შეწყვილე- ბულკოჭებიანი დარბაზი

აშენებულია - ძვ.წ.აღ. I – ახ.წ.აღ. II-III; VII ს.