კახეთის რეგიონი ^{(გვერდი 8/16)}

ზემო მაჩხაანის მთავარანგელოზის ეკლესია — ეკლესია საქართველოში, კახეთის მხარეში, დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტში, სოფელ ზემო მაჩხაანის შუაგულში, გზის პირას. ძეგლს არც წარწერა აქვს და არც ისტორიულ წყაროებში იხსენიება. არქიტექტურული თავისებურების მიხედვით კი XVIII საუკუნის ბოლოს განეკუთვნება.

ზემო ხოდაშენის მონასტერი დაარსებულია XVI საუკუნეში, კახთა მეფე ლევანის (1520–4 წწ) და მისი ძის ალექსანდრე II (574–1605 წწ) მიერ. ხარების ეკლესიის დასავლეთ ფასადზე შემორჩენილი წარწერის მიხედვით ბერაანთ ციხე (მარანი კოშკით) და ეკლესიის დასავლეთის მინაშენი თარიღდება 1760–1784 წლებით. ბერაანთ ციხე აუშენებია ვინმე კოზმანბერს, რომელიც ჩამოსულა “მთაწმინდით ფილოთეოსის მონასტრიდამ ხარებისეკლესიის სოფელ სახოდაშენს ეკლესიასა, რომელიც შეწირულ არს ნეტარად ხსენებული სამეფესა ალექსანდრესა განმამული და ყმა ეკლესიისა”

ბატონის ციხე, გვიანდელი ფეოდალური ხანის საქართველოს საერო ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ძეგლი ქ. თელავში, კახეთის მეფეთა რეზიდენცია XVII-XVIII საუკუნეებში. კომპლექსში შედის ციხის ზღუდე ორი ალაყაფის კარით, მეფეთა სასახლე, აგებული XVII საუკუნის 60-იან წლებში, კარის ორი ეკლესია, აბანო, გვირაბი. ზღუდის შიგნით მოთავსებული იყო სახელმწიფო დაწესებულებათა შენობები, უფლისწულთა სასახლე და სემინარია (შემორჩენილია მისი ნაშთი). XIX საუკუნის II ნახევარში დაზიანებული კომპლექსი შეაკეთეს და ახალი შენობებიც დაუმატეს (სასულიერო სასწავლებელი, ე. წ. "ხაზინა", სატუსაღო, სამრეკლო და სხვა).

თორღვას აბანოში ზომიერად ნოტიო ჰავაა, იცის ცივი ზამთარი, ხანგრძლივი გრილი ზაფხული. ნალექები 1200-1600 მმ წელიწადში. ძირითად სამკურნალო ფაქტორია თერმული გოგირდწყალბადიანი, ჰიდროკარბონატულ-ქლორიდული ნატრიუმიანი მინერალური წყალი, რომელსაც იყენებენ აბაზანებისათვის. წყლის ტემპერატურაა 36,5°C, მინერალიზაცია 0,6 გ/ლ. გამოყენებული წყაროების საერთო დებიტია 353 ათ. ლ/დღ-ღ. სამედიცინო ჩვენება: საყრდენ-სამოძრაო აპარატის, პერიფერიული ნერვული სისტემისა და გინეკოლოგიური ქრონიკული დაავადებანი. თორღვას აბანოში არის სააბაზანო შენობა და სამედიცინო პუნქტი. მკურნალობა ამბულატორიულია. სეზონი — ივნის-სექტემბერი.

აღწერა არ არის

ილიას ტბა – რომელსაც სახელი დიდი ქართველი მწერალისა და საზოგადო მოღვაწის – ილია ჭავჭავაძის საპატივცემლოდ დაარქვეს, ორი წლის წინ გაკეთდა, მდინარე დურუჯის ხეობაში, ყვარელის რაიონში. ხელოვნური ტბა მდებარეობს ქინძმარაულის უნიკალურ მიკროზონაში. ტბას ცალი მხრიდან გარს ერტყმიან ფოთლოვანი ტყეებით დაფარული გორები, ხოლო მეორე მხარეს გაშენებულია დასასვენებელი პარკი, კაფეები, რესტორნები, ტყეში კი შენდება ახალი სასტუმრო. ტბა მოეწყო სახელმწიფო ხარჯებით, ყვარელის რაიონში დასასვენებელი ინფრასტრუქტურის განვითარების მიზნით, და იგი ადგილობრივების საყვარელ დასასვენებენ ადგილად იქცა.

ინდურთის კოშკი — კოშკი ახმეტის მუნიციპალიტეტში ნასოფლარ ინდურთის თავზე, ჩრდილო-აღმოსავლეთით, კლდოვანი მთის ფერდობზე. განეკუთვნება გვიანდელ შუა საუკუნეებს. კოშკი ხუთსართულიანია, ზემოთკენ შევიწროვებული. ნაშენია ფიქლის მშრალი წყობით. ძეგლი ძლიერ დაზიანებულია: ჩამონგრეულია სახურავი და სართულშუა გადახურვა, მონგრეულია მეხუთე სართულის კედლების დიდი ნაწილი. პირველ სართულზე (7 X 7 მ) შესასვლელი დასავლეთიდანაა. სართულის სამხრეთ კედელში ორი თაღოვანი სარკმელია, მეორე სართულის აღმოსავლეთ კედელში თაღოვანი კარია, კარის ჩრდილოეთით - ერთი სათოფური. მსგავსი ორ-ორი სათოფურია დასავლეთ და ჩრდილოეთ კედლებში. სამხრეთ კედელში ორი თაღოვანი სარკმელია. მესამე სართულის სამხრეთ კედელში ორი თაღოვანი სარკმელია, დანარჩენ კედლებში - ორ-ორი სათოფურია. მეოთხე სართულის სამხრეთ კედელში ერთი თაღოვანი სარკმელი და ერთი სათოფურია, დანარჩენ კედლებში, სხვადასხვა დონეზე, სათოფურებია განლაგებული. მეხუთე სართულის კედლებიდან მცირე ნაწილიღაა დარჩენილი. სამხრეთ და აღმოსავლეთ კედლებს სალოდეების კვალი შემორჩა. საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულების თანახმად კოშკს 2006 წელს მიენიჭა ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის უძრავი ძეგლის კატეგორია

გარეჯის ნათლისმცემლის მონასტერი — იოანე ნათლისმცემლის სახელობის მონასტერი დავითგარეჯის სამონასტრო კომპლექსში, დავითის ლავრის დასავლეთით 12 კმ-ზე. წარმოადგენს კლდეში გამოკვეთილ ერთიან კომპლექსს. დაარსებულია VI-VII საუკუნეებში დავით გარეჯელის მოწაფის ლუკიანეს მიერ: „ბრძანებითავე მამისა დავითისითა აღეშენა უდაბნოჲ მრავალმთისაჲ სახელსა ზედა წმიდისა იოანე ნათლის-მცემლისასა“. მონასტერი გამოკვეთილია ზღვიური წარმოშობის ქვიშაქვებისაგან შედგენილი კლდის მასივში. ნაგებობათაგან აღსანიშნავია უჩვეულოდ მაღალი და ვრცელი მთავარი ეკლესია. ჩრდილოეთით მცირე სათავსი ეკვრის, რომელიც ძირითად დარბაზს 2 თაღის მეშვეობით უკავშირდება. საკურთხევლის წინ XVIII საუკუნის II ნახევრის კანკელია. მთავარი ეკლესიის სამხრეთით კიდევ ერთი მცირე ეკლესიაა, რომელშიც კლდეში გამოკვეთილი კიბით შეიძლება ასვლა. მთავარი ეკლესიის შესასვლელში აღმართულია კოშკი და ჭიშკარზე დაშენებული სამრეკლო. ინტერიერში შემონახულია XII საუკუნის I ნახევრის მოხატულობის ფრაგმენტები.

სამონასტრო კომპლექსი თელავის ჩრდილოეთით, 7-8 კმ-ზე. დააარსა ერთ-ერთმა ასურელმა მამათაგანმა ზენონმა VI საუკუნეში. მონასტრის ტერიტორიაზე მოთავსებულია სამების, ღვთაების და ყველაწმინდის ეკლესიები გადმოცემის თანახმად, არსენ იყალთოელს (XI-XII საუკუნეები) აქ აკადემია დაუარსებია.

აღწერა არ არის